De bouw van een Portugese synagoge
Deze prent werd gemaakt ter gelegenheid van de inwijding van de Portugese synagoge op 2 augustus 1675. Op de prent zie je het interieur van de synagoge, rechts boven op de prent zie je in het klein ook een vooraanzicht van het gebouw. Het was de grootste synagoge van heel Europa en staat symbool voor de religieuze verdraagzaamheid in het Amsterdam van de Gouden Eeuw.
Vrijheid van godsdienst
De Nederlandse Republiek had in de 17de eeuw de reputatie een verdraagzaam land te zijn. Voor 17de-eeuwse begrippen was de Republiek dat ook. In geen enkel ander land werden zoveel godsdiensten oogluikend toegestaan. Deze reputatie van verdraagzaamheid heeft ongetwijfeld bijgedragen aan de komst van een grote joodse bevolkingsgroep naar de Republiek. Vanaf 1479 waren veel Spaanse en Portugese joden op de vlucht voor de katholieke inquisitie. Het leven werd hen zo moeilijk gemaakt dat velen zich meer in het noorden gingen vestigen. Vooral Amsterdam werd rond 1600 een aantrekkelijke vestigingsplaats. De Portugees–joodse Baruch de Spinoza, één van de belangrijkste filosofen van de 17de eeuw, schreef heel mooi: ‘Ik heb het geluk in een land te leven waar vrijheid van godsdienst bestaat.’
Beperkingen
Hoe groot de vrijheden voor de joden ook waren in vergelijking met hun situatie elders in Europa, de beperkingen die hun werden opgelegd waren toch ook aanzienlijk. Joden moesten zich terughoudend gedragen en mochten geen gemeenschap hebben met christenen. Daarnaast mocht het christelijke geloof op geen enkele manier belemmerd worden en mochten joden ook niet proberen christenen tot het joodse geloof te bekeren. Gilden en het uitoefenen van openbare ambten waren voor joden ook gesloten. De enige optie was dan ook het bedrijven van handel. Voor veel van de Spaanse en Portugese, oftewel Sefardische, joden was dit een goede optie. Met hun handelscontacten rond de Middellandse Zee hebben zij een belangrijk aandeel geleverd aan de Gouden Eeuw.
Joods Cultureel Kwartier
Samen met vier andere locaties maakt de Portugese Synagoge tegenwoordig deel uit van het Joods Cultureel Kwartier. Het gebouw (met origineel 17de-eeuws interieur!) is te bezoeken. Voor informatie kijk op: https://jck.nl/
