Hoog boven de ingang van het Stadsarchief staan drie beelden, van Jan Pieterszoon Coen, Herman Daendels en Joannes van Heutsz. Zij waren alle drie gouverneur-generaal van Nederlands-Indië en gelden nu als dubieuze figuren uit de vaderlandse geschiedenis. Gouverneur-generaal was de titel die gebruikt werd voor de hoogste gezagsdrager in de voormalige koloniale gebieden.
Jan Pieterszoon Coen (1587-1629), bijgenaamd de slachter van Banda, wist het monopolie op de handel in muskaatnoten en foelie veilig te stellen door de bevolking van de Banda-eilanden uit te moorden en te vervangen door slaafgemaakten. Op 8 mei 2021 was het precies 400 jaar geleden dat Coen 47 leiders op Banda liet vermoorden.
De militair Herman Daendels (1762-1818) was benoemd door koning Lodewijk Napoleon en trad keihard op tegen elke vorm van verzet in Nederlands-Indië.
Joannes van Heutsz (1851-1924) was verantwoordelijk voor de niets ontziende wijze waarop de Atjeh-opstand in Nederlands-Indië werd neergeslagen. Duizenden Atjehers werden vermoord.
De beelden zijn gemaakt door Hendrik A. van den Eijnde. Ze zijn daar geplaatst vlak voor de opening van het gebouw in 1926. Het pand is gebouwd als nieuw hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM). De NHM werd opgericht in 1824 en wordt wel gezien als een opvolger van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). De NHM speelde een belangrijke rol in het bevorderen van de handel tussen Nederland en de voormalige koloniën, met name Nederlands-Indië.
De NHM was trots op haar verleden en dat van de VOC. Ze zagen Coen, Daendels en Van Heutsz als helden: goede bestuurders die de koloniën winstgevend wisten te maken. Aan de ellende die dat voor de bevolking en de slaafgemaakten met zich meebracht werd niet veel aandacht besteed en dit stond voor de meeste Nederlanders dan ook niet ter discussie. Nu kijken we daar heel anders naar. Er is tegenwoordig juist veel discussie over standbeelden van historische figuren die misdaden hebben gepleegd.
Op Geschiedenislokaal staan twee nieuwe thema’s over de geschiedenis van gebouw De Bazel, waar het Stadsarchief sinds 2007 is gehuisvest. In deze thema’s, Gebouw De Bazel en De Nederlandsche Handel-Maatschappij, gaan we met name dieper in op de koloniale geschiedenis van het gebouw. Ook zijn we bezig met het ontwikkelen van nieuw educatief materiaal waarin de koloniale sporen van het gebouw een hoofdrol spelen.
