Op de twee hoeken van gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat zijn beeldengroepen te zien. Ze verwijzen naar de belangrijkste activiteiten van de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM) en zijn gemaakt door Lambertus Zijl. Drie mannen met een anker beelden scheepvaart uit aan de hoek van de Herengracht. Aan de Keizersgracht zie je twee handelaren die een koop sluiten met een ‘handjeklap’. In de handel werd dit door de verkoper en koper gebruikt om de prijs af te spreken. Ze sloegen elkaar steeds in de hand, net zo lang tot beide partijen akkoord gingen met de prijs. Dan gaf de verkoper geen klap, maar een handdruk. In hun midden staat een arbeider met een hamer. Hij verbeeldt nijverheid.
De directie van de NHM hield nauwlettend in de gaten welke betekenis de beelden zouden kunnen uitdragen. De plek van de beelden, aan de voet van de grachtenhoeken, benadrukken het statische van het gebouw en de NHM. Ook hield de directie zich bezig met mogelijk commentaar van de decoraties van het gebouw. Zo schreef de directie van de NHM op 16 januari 1925 aan Lambertus Zijl (afbeelding 1): “een moeilijk op te lossen vraagstuk zal nog zijn de twee handelaars, vooral het costuum waarin zij zullen verschijnen. Hunnen houding en de handeling, die zij geacht worden te verrichten, zullen zij ook zoo moeten zijn, dat deze geen aanleiding kunnen geven tot onwelwillend commentaar”. Voor welk commentaar was de NHM bang denk je?
Afbeelding 1 is afkomstig van het Nationaal Archief.
