Het boek De strijd van de steenhouwer van Mirjam Molenaar draait om de Amsterdamse Mare, die plotsklaps in de middeleeuwen belandt. In dit thema vind je verschillende bronnen die iets vertellen over de plekken in het middeleeuwse Amsterdam waar zij terecht komt.
Het verhaal
Mare groeit op in Amsterdam, midden in het stadshart. Daar is ze getuige van de archeologische opgraving bij de Nieuwezijds Kolk, een pleintje in het centrum van de stad. Als ze op een avond rondneust op het terrein van de opgraving vindt ze daar een houten kistje met mysterieuze voorwerpen en aan de binnenkant een schildering met vier manen. Plotseling belandt Mare in middeleeuws Amsterdam. In 1409 om precies te zijn. Mare probeert haar plek te vinden in de 15e-eeuwse stad, hoewel dit niet altijd makkelijk is. Ze ontmoet koppige koopmannen, een scheepsbouwer, een sterke waardin en een jonge beeldbouwer. Samen met de bouwmeester Rutger van Kampen werkt ze mee aan de bouw van de Nieuwe Kerk. Door al haar omzwervingen ontdekt Mare wie ze is, hoe ze trouw blijft aan zichzelf en hoe ze haar weg kan vinden in de onbekende wereld. Maar dan raakt ze verstrikt in de Hoekse en Kabeljauwse twisten...
Het ontstaan van Amsterdam
In de middeleeuwen zag de stad er compleet anders uit. De eerste huizen ontstonden in het begin van de 13e eeuw rondom de rivier de Amstel. Amsterdam lag toen niet zoals nu, heel ver van de zee. De Zuiderzee, een groot binnenmeer, liep door tot aan de plek die we nu kennen als de Dam. De naam ‘de Dam’ komt van de dam die daar rond 1264 en 1275 werd aangelegd om de waterstanden te controleren. Door de dam en de groei van de stad rondom deze plek werd Amsterdam steeds belangrijker. Het werd een drukke en belangrijke handelsplaats en rond 1300 kreeg Amsterdam stadsrechten. Door deze stadsrechten kreeg Amsterdam de vrijheid om zelf regels te maken en belasting te heffen.
Boek en tentoonstelling
Het boek sluit mooi aan bij een tentoonstelling die het Stadsarchief in het kader van 750 jaar Amsterdam organiseert over het middeleeuwse Amsterdam. ‘De geboorte van de stad’ is te zien vanaf 7 maart 2025. Voor leerlingen en studenten gratis te bezoeken. Ben je nu al nieuwsgierig over de mogelijkheden voor een groepsbezoek met de klas, neem contact op met educatie.saa@amsterdam.nl
Meer weten over het boek? Op de website van auteur Mirjam Molenaar lees je er meer over.
Opdrachten
In dit thema vind je ook een PDF met lesmateriaal: opdrachten waarmee leerlingen aan de slag kunnen. De opdrachten kunnen gemaakt worden met behulp van GeschiedenisLokaal.
Een overzicht van deze en andere opdrachten is terug te vinden onder het tabblad Opdrachten.
