In 2021 was het 80 jaar geleden dat er in Amsterdam op 22 en 23 februari twee razzia’s plaatsvonden, waarbij bijna vierhonderd Joodse jongemannen werden opgepakt en gedeporteerd naar Schoorl, en daarna naar Buchenwald en Mauthausen. 387 mannen werden vermoord; slechts twee van de bij de razzia’s opgepakte mannen hebben het overleefd. De razzia’s leidden tot een golf van ontzetting en verontwaardiging en waren de directe aanleiding voor de Februaristaking.
Zoveel belangstelling als er sinds jaar en dag is voor de Februaristaking, zo weinig aandacht is er tot nu toe besteed aan de razzia’s. Het waren de eerste razzia’s in de door de Duitsland bezette gebieden in West Europa, nog voor de deportaties via Westerbork vanaf juli 1942.
In dit thema vind je bronnen die iets vertellen over de aanleiding van de razzia's, de gebeurtenissen zelf op 22 en 23 februari, en de staking die er op volgde. Onder het tabblad 'Beschikbare tools' vind je ook een tijdlijn, waarbij de bronnen op chronologische volgorde staan.
Van 18 februari tot 9 mei 2022 was in het Stadsarchief Amsterdam de tentoonstelling De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam te zien. Aan de hand van foto’s en archiefdocumenten werden hierin alle slachtoffers genoemd en herdacht. Op de website van het Stadsarchief zijn daarnaast 389 korte biografieën gepubliceerd.
Tentoonstelling en website zijn gebaseerd op het de publicatie De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 van Wally de Lang, uitgegeven door Atlas Contact.
Foto's: NIOD, collectie Jon van der Maas