Eind jaren zestig van de twintigste eeuw werd door het stadsbestuur het Plan Stadsspoor goedgekeurd. In dit plan stond dat er vier nieuwe metrolijnen in de stad moesten worden aangelegd. De Oostlijn, van de Bijlmer naar het Centraal Station, zou als eerste worden aangelegd. Daarnaast zou op dit traject, dwars door de binnenstad, nog een vierbaanssnelweg moeten komen.
In 1970 werd gestart met de bouw van deze nieuwe metrolijn. In de Nieuwmarktbuurt ging dit echter niet zonder slag of stoot. Voor de aanleg van de metro zouden namelijk hele huizenblokken moeten worden gesloopt en eeuwenoude grachten moeten worden gedempt. Dit leidde in de Nieuwmarktbuurt tot jarenlange protesten. Zo is op de eerste afbeelding een krantenartikel uit Het Parool van 7 maart 1975 te lezen met de kop 'Nieuwmarktbuurt zegt nee tegen metro.'
In het voorjaar van 1975 leidden de protestacties zelfs tot een definitieve geweldsuitbarsting. Bij gevechten tussen actievoerders en politieagenten vielen tientallen gewonden. Op de tweede en derde foto zijn deze Nieuwmarktrellen te zien.
Het verzet van de bewoners kon de bouw van de metro echter niet stoppen. Desalniettemin zijn er destijds toch resultaten geboekt. Zo is de door de gemeente gewenste vierbaanssnelweg uiteindelijk niet aangelegd. Daarnaast heeft deze 'slag om de Nieuwmarktbuurt' ervoor gezorgd dat het behoud van Amsterdams erfgoed hoog op de politieke agenda is komen te staan.
